سودانییه‌ك له‌ هه‌ولێره‌وه‌ باس له‌ كورده‌كانى سودان ده‌كات

964+

فه‌رهاد حه‌سه‌ن

سودانییه‌ك كه‌ به‌ سه‌ردانێكی فه‌رمی له‌ هه‌ولێر بوو، باس له‌وه‌ ده‌كات  ژماره‌یه‌كی زۆرى كورد له‌ وڵاته‌كه‌یدا هه‌ن، ئاماژه‌ به‌وه‌ش ده‌كات، له‌ رابردوودا هاوڕێى كوردى هه‌بووه‌ و ده‌شڵێت “تا ئێستاش نازناوى كوردى به‌كار ده‌هێنن”.

ئه‌لفاتح محه‌مه‌د حه‌سه‌ن عوسمان، به‌ڕێوه‌به‌رى گشتیى خانه‌ى (المناهج) بۆ چاپ و بڵاوكردنه‌وه‌ى وڵاتى سودان، كه‌ یه‌كێك بوو له‌ به‌شداربووانى پێشانگەى نێوده‌وڵه‌تىی كتێب، به‌ تۆڕی 964ـى وت “له‌ سودان ژماره‌یه‌كی زۆرى خێزانى كورد هه‌ن”.

پێشانگەى نێوده‌وڵه‌تیى كتێب له‌ هه‌ولێر له‌ رۆژانى 8 تا 18ـى ئه‌م مانگه‌ له‌ هه‌ولێر به‌ڕێوه‌چوو.

الفاتح، ده‌ڵێت “كورد له‌ سودان  له‌ سه‌رده‌مى ده‌سه‌ڵاتى عوسمانییه‌كانه‌وه‌ كه‌ ده‌كاته‌ ساڵى 1821 بوونیان هه‌یە، ئێستاش زۆربه‌ى كورده‌كان له‌ ناوچه‌كانى پۆڕسودان ده‌ژین‌.

باس له‌وه‌ش ده‌كات، ئه‌و هاوڕێی كوردى هه‌بووه‌، به‌ تایبه‌تیش له‌ پۆلی سێ و چوارى سه‌ره‌تایی ، ده‌شڵێت “هاوڕێیه‌كی كوردم هه‌بوو به‌ ناوى حه‌سه‌ن كوردى هه‌مان ره‌نگ و رووخساری ئه‌و كوردانه‌ى هه‌بوو، كه‌ ئێستا لێره‌ ده‌یانبینم”.

به‌ پێی زانیارییه‌كانى 964، یه‌كه‌مین دانپێدانانى فه‌رمی له‌ لایه‌ن وڵاتى سودانه‌وه‌، ساڵى 2018 بوو، كه‌ تێیدا راشد عەبدولڕەحیم، گه‌وره‌ راوێژكاری وڵاتى سودان له‌ باڵیۆزخانه‌ى وڵاته‌كه‌ى له‌ میسر، ده‌ڵێ “له‌ سودان ژماره‌یه‌كی زۆری عه‌شیره‌ت و بنه‌ماڵه‌ى ناسراوى كوردی هه‌ن و له‌ زۆر بواری جیاوازدا كار ده‌كه‌ن، له‌وانه‌ش له‌ بواری بازرگانی و پیشه‌سازی ”

ئه‌و راوێژكاره‌ سودانیه‌ له‌ میانه‌ى دیدارێكدا، كه‌ له‌ مانگی نوڤمبه‌ری ئه‌و ساڵه‌دا بڵاوكراوه‌ته‌وه‌، ئه‌وه‌ روونده‌كاته‌وه‌، ئه‌و كوردانه‌ى له‌ سودان هه‌ن، پێشتر له‌ وڵاتانى‌ عێراق و سوریا و به‌شێكیشیان له‌ توركیاوه‌ هاتوون، ده‌شڵێت “ئێمه‌ و برا كورده‌كان هه‌میشه‌ له‌ په‌یوه‌ندیی باشداین و  تێكه‌ڵاوی كۆمه‌ڵایه‌تى و ژنخوازیشمان له‌ نێواندا هه‌یه‌” .