دیمهنێكی گیاى (ئه‌ندرێشه)ى ئه‌مساڵ له قهزاى هه‌ریر ... وێنهكان: سۆشیاڵ میدیاى ههریری من.
ده‌سكی تا 7000 دیناره
(ئه‌ندرێشه)ـى ئه‌مساڵ پێگه‌یشت و كه‌وته بازاڕ
964+
فه‌رهاد حه‌سه‌ن
ئێستا كاتى پێگه‌یشتنى گیاى (ئه‌ندرێشه)یه له‌ناوچه كوێستانیه‌كان و به‌شێكی خه‌ڵكى به‌یه‌كێك گیایه هه‌ره به‌سووده‌كان داده‌نێن بۆ خواردنى.
ئه‌ندرێشه، گیایه‌كی به‌هارییه، له ره‌گه‌زى گیایه‌كانى وه‌ك كه‌وه‌ر و كوڕاده‌یه، سه‌ره‌تاى هاتنى ئه‌م وه‌رزه له ناوچه شاخاوییه‌كان سه‌وز ده‌بێت و له ناو دارو ده‌وه‌ن و به‌ر سێبه‌ر و شێدار به شێوازی تاڵ تاڵ، له زۆربه‌ی كوێستانه‌كانی كوردستان ئه‌م گیایه هه‌یه.
به‌كاڵى ده‌خورێت، به‌ڵام بۆن و تامێكی تیژى هه‌یه.
زیاد هه‌ریرى، له بازاڕه‌كانى ئیداره‌ى سۆرانه‌وه ئه‌ندرێشه‌ى ئه‌مساڵى به‌رچاو كه‌وتبوو و ژماره‌یه‌ك ده‌سكى ئه‌م گیایه‌ى هێنایه بازاڕى هه‌ریر بۆ فرۆشتن.
به 964ـى وت “هه‌موو كه‌سێك ئه‌م گیایه ناخوات و به‌شێكی خه‌ڵكیش هه‌ر نازانن ناوى چییه، به‌ڵام به‌شێكیشیان به‌دوایدا ده‌گه‌ڕێن”.
ئاماژه‌ى به‌وه‌شكرد دوێنێ بازاڕى باش نه‌بووه و نه‌یتوانیوه هه‌موو ده‌سكه ئه‌ندرێشه‌كانى بفرۆشێت، به‌ڵام ده‌ڵێت “ئه‌مڕۆ چونكه لام نه‌مابوو زیاتر له 10 كه‌س داوایان كردووه”.
به‌قسه‌ى مام زیاد، له سۆران هه‌ر ده‌سكێكی به چوار هه‌زار ده‌كڕێت و ئه‌ویش له هه‌ریر به پێنج تاوه‌كو حه‌وت هه‌زار دینار ده‌یفرۆشێته‌وه.
جگه له ناوچه شاخاوییه‌كانى باڵه‌كایه‌تى و برادۆست، له سنووره‌كانى بارزان و پشده‌ریش ئێستا ئه‌م گیایه پێگه‌یشتووه و له بازاڕه‌كاندا ده‌فرۆشرێت.
به‌پێی گه‌ڕانێكی 964 پیكهاته‌ی كیمیاوی و سوودی پزیشكی، ئه‌م گیا به‌هارییه ئه‌وه‌یه كه ریِژه‌یه‌كی زۆر گۆگرد، كالسیۆم، مه‌نگه‌نیز و چه‌ند ڤیتامینێكی تری تیایه و چاره‌سه‌رى ره‌قبونى ده‌ماری دڵ، گرفتی ریخۆڵه، سكچوون، خاوێنكردنه‌وه‌ی سپڵ به‌كارده‌هێندرێت و یاره‌مه‌تیده‌ریشه بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی ته‌نگه‌نه‌فه‌سیان هه‌یه.
