فه‌توا نییه‌ و روونكردنه‌وه‌یه‌

ئه‌نجومه‌نى باڵاى فه‌توا به‌كرێدانى ره‌فه‌ له‌ سۆپه‌رماكێت و دوكانه‌كان به‌ دروست ده‌زانێت

964+

فه‌رهاد حه‌سه‌ن

ئەنجومەنی باڵای فەتواى هه‌رێم ده‌ڵێت، به‌كرێدانى ره‌فه‌ له‌ سۆپه‌رماكێت و دوكانه‌كان  دروسته‌ به‌ڵام پێویسته‌ دوو مامه‌ڵەى جیاواز له‌نێوان كۆمپانیان و ماركێته‌كان بكرێت.

ئەنجومەنه‌كه‌ بڵاویكرده‌وه‌، له‌لایه‌ن هاوڵاتیان و كۆمپانیاكه‌وه‌ چه‌ند پرسیارێكیان له‌باره‌ى ساغكردنه‌وه‌ی كاڵا و به‌كرێدانی ره‌فە له‌ ماركێته‌كان بۆ هاتووه‌، ئه‌وانیش كۆبوونه‌وه‌یان بۆ سازكردووه‌ و له‌باره‌ى ئه‌م بابه‌تانه‌وه‌ روونكردنه‌وه‌یان به‌ هاوڵاتیان داوه‌.

ده‌قى روونكردنه‌وه‌ و وه‌ڵامه‌كانى ئه‌نجومه‌نى باڵاى فه‌توا وه‌كو خۆی:

پرسیاری یه‌كه‌م: كۆمپانیا كاڵا ده‌داته‌ سۆپه‌رماركێت یان دوكانداره‌كان، به‌ڵام ئه‌و مه‌رجه‌ له‌ نێوانیاندا داده‌نێن كه‌ هه‌ركاتێك فرۆشرا پاره‌كه‌ی ده‌ده‌ن و ئه‌گه‌ر نه‌فرۆشرا یان شكا یان ته‌له‌ف بوو یا بابه‌ته‌كه‌ ماوه‌ی به‌سه‌رچوو (ئێكسپایه‌ر) بوو، ئه‌وا پێویسته‌ كۆمپانیا وه‌ریبگرێته‌وه‌؟

وه‌ڵام: ئه‌و مامه‌ڵه‌یه‌ له‌ بازاڕی ئه‌مڕۆدا پێی ده‌وترێت (بیع التصریف) ئه‌و مامه‌ڵه‌یه‌و مه‌رجه‌كانی دروسته‌ و هیچ گرفتێكی شه‌رعی نییه‌، ئه‌و كاڵایانه‌ش وه‌ك ئه‌مانه‌ت وایه‌ له‌ سۆپه‌ر ماركێت و دوكانه‌كان ئه‌گه‌ر به‌بێ كه‌مته‌رخه‌می شكا یاخود فه‌وتا، ئه‌وا زیان له‌ ئه‌وان ناكه‌وێت به‌ڵكو زیان له‌ كۆمپانیاكه‌ ده‌كه‌وێت، چونكه‌ ده‌ستی ئه‌وان ده‌ستی ئه‌مانه‌ته‌.

پرسیاری دووهه‌م: به‌كرێدانی ره‌فه‌ له‌ سۆپه‌رماركێت و دوكانه‌كان به‌و مه‌رجه‌ی پشكیشی هه‌بێت له‌ قازانجی ئه‌و كاڵایانه‌ی كه‌ له‌ ناو ره‌فه‌كاندا داده‌نرێت؟

وه‌ڵام: دروسته‌، به‌ڵام پێویسته‌ به‌ دوو مامه‌ڵەی جودابێت، به‌كرێدانی ره‌فه‌كه‌ وه‌ك ئیجاره‌، شه‌ریكییه‌كه‌ش له‌ قازانجی كاڵایه‌كاندا یان ده‌بێت به‌ شێوه‌ی شه‌ریكایه‌تی بێت، كه‌ ئه‌وكاته‌ پێویسته‌ سۆپه‌رماركێت له‌ قازانج و زه‌ره‌ر شه‌ریك بێت و به‌ ئه‌ندازی رێژه‌ی قازانج ده‌ستمایه‌شه‌ دابنێت.

یاخود پێویسته‌ به‌ شێوه‌ی (مضاربه‌‌) مامه‌ڵه‌كه‌ ئه‌نجام بده‌ن، واته‌: خاوه‌ن ماركێت بۆی ده‌فرۆشێت و كۆمپانیاش كاڵایه‌كه‌ ده‌هێنێت و له‌سه‌ر ریژه‌یه‌ك قازانج رێكده‌كه‌ون و ئه‌گه‌ر زه‌ره‌ریشیان كرد زه‌ره‌ره‌كه‌ له‌ قازانجه‌كه‌ ده‌كوژرێت، ئه‌گه‌ر زه‌ره‌ره‌كه‌ زیاتر بوو له‌ قازانجه‌كه‌ ئه‌وه‌ له‌ سه‌رمایه‌كه‌ ده‌ڕوات.

پرسیاری سێهه‌م: وه‌رگرتنی بڕێك پاره‌ له‌لایه‌ن ماركێته‌كانه‌وه‌ له‌ كۆمپانیاكان له‌ به‌رامبه‌ر تۆماركردنی كاڵاكان به‌ باركۆتی تایبه‌ت بۆیان، جگه‌ له‌ وه‌رگرتنی پاره‌ به‌رامبه‌ر ته‌رخان كردنی ڕه‌فه‌ی تایبه‌ت به‌ كۆمپانیا؟

وه‌ڵام: دروسته‌ ئه‌و بڕه‌ پاره‌ش وه‌ربگیرێت به‌ مه‌رجی ره‌زامه‌ندی هه‌ردوو لایه‌ن له‌سه‌ره‌تای مامه‌ڵه‌كه‌یان به‌ به‌ڵگه‌ی فه‌رمووده‌كانی (البیع عن تراض..) رواه الدرقگنی (2228) عن أبی هریره‌، و فه‌رموده‌ی: (المسلمون عند شروطهم..)  رواه أبوداود عن أبی هریره‌ برقم:(3594)، هه‌روه‌ها خستنه‌ پاڵی ماندوبونێكی دیكه‌یه‌ كه‌ ماركێته‌كان پێی هه‌ڵده‌ستن.

"كێشه‌ى خێزانى" زۆرترین فه‌تواى ئه‌مساڵى ئەنجومەنی باڵای فەتواى هه‌رێم بووه‌

لیژنه‌ى باڵاى فه‌تواى هه‌رێم دوو فه‌تواى له‌ باره‌...

لیژنه‌ى باڵاى فه‌تواى هه‌رێم دوو فه‌تواى له‌ باره‌ى خانووبه‌ره‌وه‌ ده‌ركرد

یه‌كێتی زانایان 14 فه‌تواى ده‌ركردووه‌ و 522 کێشەشی بە ...

یه‌كێتی زانایان 14 فه‌تواى ده‌ركردووه‌ و 522 کێشەشی بە سوڵح چارەسەر کردووه‌