کام وڵات زۆرترین قوربانى دەکات؟
قوربانی جەژن لەنێوان ئایین و ئاماردا
964+
وریا فەتاح
جەژنی قوربان، یەکێکە لە جەژنە هەرە پیرۆزەکانی ئیسلام، یادەوەرییەکی زیندووی تاقیکردنەوەی باوەڕی پێغەمبەر ئیبراهیم (سەلامی خوای لێبێت) و ملکەچبوونی کوڕەکەی ئیسماعیلە. یەکێک لە دروشمە سەرەکییەکانی ئەم جەژنە، قوربانیکردنە، کە بریتییە لە سەربڕینی ئاژەڵێک و دابەشکردنی گۆشتەکەی بەسەر هەژاران، خزمان و خاوەن ماڵدا. ئەم کردارە، جگە لە رەهەندە ئایینییەکەی، کاریگەرییەکی گەورەی کۆمەڵایەتی و ئابووری لەسەر ئاستی جیهان هەیە . لێرەدا هەوڵ دەدەین تیشک بخەینە سەر ژمارەی ئەو ئاژەڵانەی لەسەر ئاستی جیهان دەکرێنە قوربانی و ریزبەندی ئەو وڵاتانەی زۆرترین قوربانی ئەنجام دەدەن.
پێویستە بزانرێت کە زانینى ژمارەیەکی ورد و دروست سەبارەت بە کۆی گشتی ئاژەڵە قوربانیکراوەکان لەسەر ئاستی جیهان کارێکی ئاسان نییە، چونکە زۆرێک لە قوربانییەکان لە دەرەوەی سیستەمی فەرمی و تۆمارکراو ئەنجام دەدرێن. بەڵام بەپێی ئامارە نافەرمییەکان و خەمڵاندنەکان لە سەرچاوە جیاوازەکانەوە، مەزەندە دەکرێت کە: ساڵانە نزیکەی 70 ملیۆن بۆ زیاتر لە 100 ملیۆن سەر ئاژەڵ لە سەرانسەری جیهاندا لە رۆژانی جەژنی قورباندا دەکرێنە قوربانی.
ئەم ژمارەیە بەشێوەیەکی سەرەکی مەڕ، بزن، مانگا و وشتر لەخۆدەگرێت.
دیاریکردنى ریزبەندى ئەو وڵاتانەى زۆرترین قوربانى دەکەن قورسە، چونکە ساڵانە دەگۆڕێت، چونکە کاریگەری دۆخی ئابووری وڵاتان و ژمارەی موسڵمانانیشی لەسەرە. بەڵام بە شێوەیەکی گشتی، ئەم وڵاتانە لە پێشەنگدان:
یەکەم: پاکستان
بە یەکێک لە گەورەترین وڵاتان دادەنرێت کە ساڵانە 8 بۆ 10 ئاژەڵ دەکەن بە قوربانى، کە بەشێکی زۆری مەڕ و بزنە.
دووەم: بەنگلادیش
ساڵانە لەوێ 7 بۆ 9 ملیۆن ئاژەڵ دەکرێتە قوربانى.
سێیەم: ئیندۆنیزیا
وەک گەورەترین وڵاتی موسڵماننشین ساڵانە 3 بۆ 4 ملیۆن ئاژەڵ دەکات بە قوربانى.
چوارەم: عەرەبستانى سعودیە
بەتایبەتی لە وەرزی حەجدا، ملیۆنان ئاژەڵ دەکرێنە قوربانی وەک بەشێک لە رێوڕەسمەکانی حەج ئەم ژمارەیە و ساڵانە دەگۆڕێت، بەڵام بەشێکی زۆری لەلایەن حاجییانەوەیە.
پێنجەم: میسر
یەکێکە لە وڵاتە عەرەبییە گەورەکان کە ژمارەیەکی زۆر قوربانی تێدا ئەنجام دەدرێت، بەتایبەتی مەڕ و مانگا. خەمڵاندنەکان باس لە نزیکەی 2 بۆ 3 ملیۆن دەکەن.
شەشەم: تورکیا
نەریتی قوربانیکردن زۆر بەهێزە و ساڵانە 2 بۆ 3 ملیۆن ملیۆن ئاژەڵدا دەکرێن بە قوربانى
حەوتەم: نەیجیریا
وەک وڵاتێکی گەورەی ئەفریقی کە ژمارەیەکی زۆر موسڵمانی هەیە، بەشدارییەکی بەرچاوی هەیە لەم ئامارەدا.
هەشتەم: هیندستان
سەرەڕای ئەوەی وڵاتێکی زۆرینە هیندۆسییە، بەڵام بوونی کەمینەیەکی گەورەی موسڵمان (دووەم گەورەترین کۆمەڵگەی موسڵمان لە جیهاندا) وایکردووە کە ژمارەیەکی بەرچاو ئاژەڵ بکرێنە قوربانی، بەتایبەتی بزن.
ڕەهەندە سەرنجڕاکێشەکانی قوربانی ئەوەیە کە قوربانی تەنها کردارێکی فیزیکی نییە، بەڵکو هێمای ملکەچبوون بۆ خودا، فیداکاری، و نزیکبوونەوەیە لە پەروەردگار. دابەشکردنی گۆشت بەسەر هەژاران و نەداران و خزم و دراوسێدا، گیانی هاوکاری و بەخشندەیی بەهێز دەکات و پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکان پتەوتر دەکات، ئەوە جگە لەوەی جەژنی قوربان ساڵانە بازاڕێکی گەورە بۆ ئاژەڵداران و فرۆشیاران دروست دەکات و سوڕێکی ئابووری گرنگ پێکدەهێنێت.
شێوازی ئەنجامدانی قوربانی و جۆری ئەو ئاژەڵانەی هەڵدەبژێردرێن، لە وڵاتێکەوە بۆ وڵاتێکی تر و تەنانەت لە ناوچەیەکەوە بۆ ناوچەیەکی تری هەمان وڵات، جیاوازی هەیە، کە ئەمەش دەوڵەمەندی کولتووری جیهانی ئیسلامی نیشان دەدات.
