23 ساڵە مەیدانەکە چۆڵ ناکات
دواهەمین هەنارەکەی بەختیار و رۆمانەکەی سنوار لە سلێمانی ترێندن
964+
ئەحمەد محەمەد – سلێمانی
ساڵی 2002، باس بوو بە باسی رۆمانی”دواهەمین هەناری دنیا” ئەو ساڵەی ئەو رۆمانەی تیا بڵاوکرایەوە ئەوانەی حەزیان بە خوێندنەوەیە سەری زمان و بنی زمانیان ئەو رۆمانە سەرنجڕاکێشە نوێیە بوو، رۆمانەکە تائێستا زیاتر لە 10 جار چاپکراوەتەوە و بۆ زۆرێک لە زمانە زیندووەکانی دنیا وەرگێڕدراوە، دوای 23 ساڵ هێشتا لە ریزی پڕفرۆشەکاندا ماوە.
رۆمانەکەی یەحیا سنواری سەرکردەی حەماسی فەڵەستینی و کتێبە ئاینی و فەلسەفییەکان لە سلێمانی داوا دەکرێن و مەلەفەکانی هەواڵگری عێراقیش هێشتا لە بابەتە باڵکێشەکانن بۆ خەڵک.
ئەم مانگەی تێپەڕی مەیلی خوێندەوارەکانی سلێمانی بەسەر رۆمان و کتێبی هەواڵگری و کتێبە ئاینی و فەلسەفەییەکاندا دابەش بوو بوو، هەندێ کتێب هەن بۆ چەند مانگێکە پڕفرۆشراوەکان بەرنادەن و هێشتا خواستیان لەسەرە.
پەیامنێری 964 لە سلێمانی لەناو سەنتەری شار لە هەندێ لە کتێبخانە و کتێبفرۆشە دیارەکانی پرسی خەڵک خەڵک داوای چی دەکەن؟ ئەوانەی زیاتر کتێبە ئاینییەکان دەفرۆشن دەڵێن ”کتێبەکانی تەفسیرو سوننەتەکان و ژیانی پێغەمبەر خواستی لەسەرە” ئەوانەی کتێبە گشتییەکانیش دەفرۆشن دەڵێن ”رۆمانەکانی بەختیار عەلی و شیعر و کتێبە هەواڵگرییەکان و کتێبی فەلسەفە و گەشەی مرۆیی زۆر داوا دەکرێن”.
کتێبەکەی سنوار زۆر داوا دەکرێت
حەكیم ئەبوبەكر خاوەنی (ناوەندی رێنوێن)ە لە کاسۆ مۆڵ، ئەم مانگە سێ کتێب لای ئەو پێکەوە حەوت هەزار دانەیان لێ فرۆشراوە، بە 964ـی وت ”چوار كتێب لای ئێمە پڕفرۆشترین بووە، تەفسیری رێنوێن زیاتر لە 3000 دانەی لێفرۆشراوە، رۆمانی یەحیا سنوار زیاتر لە 2000 دانەی لێفرۆشراوە، رۆمانی عایشەی نوسەر نوردان دامڵە كە زیاتر لە 2000 دانەی لێفرۆشراوە، كتێبی منداڵناسی كە كتێبێكی پەروەردەیی نوسەر د.جەعفەر عومەرە و لە پرفرۆشەكانی ئێمەبوون”.
دەشڵێت ”رۆمانەكەی یەحیا سنوار داواكاریەكی زۆری خەڵكی لەسەرە، چاپەكەی نەماوە و خەریكین چاپیدەكەینەوە”.
دواهەمین هەنار، هەناری دیکەی لە دوا نایەت
23 ساڵ تێپەڕیوە بەسەر کتێبە بەناوبانگەکەی بەختیاری عەلی (دواهەمین هەناری دنیا) بەڵام هێشتا لای کتێب فرۆشەکان هەر داوا دەکرێت، ئەو کتێبە لای ناوەندی رەهەند پڕفرۆشترین بەرهەمی مانگی رابردوو بووە ” بەرهەمەكە چووەتە ناو لیستی باشترین 100كتێبی سەدەی 21 وە” ئەمە قسەی ئارام سدیق لە ناوەندی رەهەند دەشڵێت ”دواتر رۆمانی نەفرەتی نەوبەهاران كە نوێترین رۆمانی هەمان نوسەرە لە پڕ فرۆشەکان بووە، هەندێ بەرهەمی دیکەی بەختیار خواستیان زۆر لەسەرە و نەماون، بۆیە جارێکی تر چاپیان دەکەینەوە”.
لای رەهەند چەند کتێبێکی تریش زۆر داوا کراون لەوانە: دوو بەرهەمی وەرگێڕاوی هەریەك لە رۆمانی مەولانا (جەلالەدین رۆمی)و بەرهەمەكانی دۆستۆڤسكیش بەهەمان شێوە لە پڕفرۆشترینەكان بوون.
سوننەتەکانی رۆژانە سەرەوەی لیستەکە بەرنادەن
کازم عەبدوڵا، کتێب فرۆشە لە دارەسووتاوەکە بە 964ی وت کتێبی (سوننەتەکانی رۆژانە) ماوەی سێ ساڵە لای ئەوان ترێندەو بەو ماوەیە 19 هەزار دانەی لێ فرۆشراو تەنیا لە 45 رۆژی رابردوودا سێ هەزار دانەی لێ فرۆشراوە، دەشڵێت ”بەگشتی لە كتێبخانە ئاینییەكان كتێبی عەقیدەو بیروباوەڕ خواستی زۆری لەسەرە، كتێبی ژیانی پێغەمبەری خودا زۆرترین داواكاری لەسەرە و زۆركات چاپەكەی لەبازاڕدا نامێنێت”.
نهێنی هەواڵگرییەکەی سەدام
دارا محێدین یەکێکە لە کتێبفرۆشە دیارەکانی شەقامی مەولەوی لە سلێمانی، بە 964ـی وت: مانگی 12 لەمسەر بۆ ئەوسەری و سەرەتای ئەم مانگەش کتێبی (دەزگای هەواڵگری عێراقی 1968 – 2003) لەگەڵ کتێبی (پێکهاتەی عەقڵی کوردی) کە کتێبێکی کۆمەڵناسییە لای دارا زۆرترین فرۆشیان هەبووە، جگە لەمانەش ”کتێبە فکری و فەلسەفییەکان و کتێبەکانی گەشەپێدانی مرۆیی و رۆمانەکان بەگشتی و بیرەوەری سیاسەتمەدارانی کوردو شیعرەکانی لەتیف هەڵمەت لەو کتێبانەن کە رۆژانە زۆر داوا دەکرێن”.
داوای هەرچی بکەن هەیە
حەسەن محەمەد کتێبفرۆشە لە دارەسوتاوەکە، دەڵێت وەک جاران نەماوەو کتێب ئاسان پەیدا دەبێت، خەڵک داوای هەرچی بکەن هەیە و بە دەگمەن کتێب هەیە پەیدا نەبێت، بە قەولی حەسەن ”کتێبە ئاینییەکان زۆر داوا دەکرێن، دوای ئەوانیش کتێبەکانی گەشەپێدانی مرۆیی”.