964+
ئەرسەلان عەبدوڵا
بەڕێوەبەرایەتیی کۆنتڕۆڵی جۆریی دەرمان KMCAراگەیاندراوێكی بڵاوكردووەتەوە و ئاشكرای دەكات، ئەو دەرمانخانەیەی لە هەولێر سەرپێچی كردووە، كە دەنگێكی خاوەنەكەی بڵاوبووەتەوە، هێشتا كەیسی دیكەی لە دادگا ماون لەسەر بابەتی دەرمانی قاچاخ و قەدەغەكراو، هاوكات بەڕێوەبەرایەتییەكە دووپاتی دەكاتەوە، پرۆسەی داشكان لە نرخی دەرمان بەردەوامە و دەرمانی قاچاخ و ئێكسپایەریان لە بازاڕ نەهێشتووە.
دەقی راگەیاندراوەكە بەم جۆرەیە:
دوابەدوای بڵاوبوونەوەی چەند تۆمارێکی دەنگی خاوەن دەرمانخانەیەکی شاری هەولێر لە سۆشیاڵ میدیا کە داوا لە کارمەندەکانی دەکات چارەسەرییەکان بگۆڕن و بوونی چەند بەڵگەیەکی گۆڕینی جۆر و ژەمی چارەسەر و دەرمانی نەخۆش بەبێ گەڕانەوە بۆ راسپاردەی پزیشکی چارەسەرکار.
وەزارەتی تەندروستی پاڵپشت بە یاسای مافی نەخۆش ژمارە (1)ی ساڵی 2020 و پەیڕەوی لێکۆڵینەوە ژمارە (16)ی ساڵی 2023، بڕیاردرا بە دانانی لیژنەی لێکۆڵینەوەی هاوبەش لەگەڵ داواکاری گشتی بۆ لێکۆڵینەوە لەسەر ئەو دیاردەیە و پاراستنی کاریگەری و سەلامەتی دەرمان لەسەر نەخۆش و وەرگرتنی رێککاری یاسایی و دادوەری بەرامبەر ئەو سەرپێچییە.
لە هەمان کاتدا رایدەگەیەنین کە لە ساڵانی رابردوو هەمان دەرمانخانە بۆ ماوەی 8 مانگ داخرا بەهۆی سەرپێچی بوونی دەرمانی قاچاغ و نایاسایی و قەدەغەکراو و دۆسیەی لێکۆڵینەوە هەواڵەی دادگا کرا و تائێستاش دۆسیەی لێکۆڵینەوە لە دادگا بەردەوامە.
بەڕێوەبەرایەتی کۆنتڕۆڵی جۆریی دەرمان KMCA/ وەزارەتی تەندروستی حکومەتی هەرێمی کوردستان، بەردەوامە و هەوڵی تەواوی داوە بۆئەوەی دەرمان و بەرهەمی دەرمانسازی و پزیشکی کاریگەر و سەلامەت و کواڵیتی بەرز بە نرخێکی گونجاو بگاتە دەستی هاوڵاتیان.
لەم ڕوانگەیەوە بۆ یەکەمجار هەنگاوی ستراتیجی و بوێرانە لەبواری دەرچوونی بنەما و ڕێنماییە یاساییەکان بۆ چاکسازی دەرمان بۆ کوالیتی و کۆنتڕۆڵکردن و یەکخستن و جێگیرکردنی نرخ گیراوەتە بەر کە پێویستە سەرجەم لایەنە پەیوەندارەکان و سەندیکای دەرمانسازانی کوردستان کە خاوەنی پێدانی رێگەپێدان و مۆڵەتی کردنەوەی دەرمانخانە و کۆگاکانن بەتەواوەتی پابەندی رێنماییەکانی وەزارەتی تەندروستی حکومەتی هەرێمی کوردستان بن.
هەر بۆ بەرچاوڕوونی ڕای گشتی و هاوڵاتیان، سەرەڕای نەمانی دەرمانی ساختە و قاچاغ و نافەرمی، پڕۆسەی داشکاندن و دابەزاندنی نرخی سەرجەم دەرمان و بەرهەمە دەرمانسازییەکان بە تێکرا بە رێژەی نێوان 17% تاوەکو 20% بەردەوامە، تەنیا لەساڵی 2024 بە بڕی نزیکەی 239 ملیار دیناری عێراقی جیاوازی هەرزانکردنی نرخ بەبەراوردی پێشوو بۆ بڕی هاوردەکراوی دەرمان لە هەرێمی کوردستان ئەنجامدراوە کە دەرەنجام بۆ گیرفانی هاوڵاتیان گەڕاوەتەوە.
کۆنتڕۆڵکردنی جۆر و جێگیرکردنی نرخ بۆ بەرهەمە دەرمانسازییەکان و بەستنەوەی بە سیستەمێکی ستیکەری ئەلیکترۆنی دژەساختە مایەی گەڕانەوەی متمانەی هاوڵاتیان بوو.
گرتنەبەری رێکاری یاسایی توند بەرامبەر هەر شوێنێک کە دەرمانی نافەرمی یان گرانتر لە نرخی جێگیرکراو فرۆشتووه یان دەرمان بە نرخی گوماناوی و زۆر جیاواز لە نرخی ڕەسەنی سەرچاوەیی فرۆشت بێت.
بەڕێوەبەرایەتیی کۆنتڕۆڵی جۆریی دەرمان KMCA بە ڕەچاوکردنی بارودۆخی دارایی هاوڵاتیان، لەئێستادا بەردەوامە لە پڕۆسەی هەرزانکردنی دەرمان و جێگیرکردنی لەسەر دەرمان و خوێندنەوە و چاودێریکردنی لەلایەن هاوڵاتیان بەمەرجێک جیاوازی نرخ گونجاو بێت و گوماناوی نەبێت نەوەک بە دیاردەی گۆڕینی جۆر و ژەمەکان بەبێ ڕاوێژی پزیشکی چارەسەر لەپێناو چەواشەکردنی نەخۆش و بەرژەوەندی تایبەتی بازرگانی کە بەدڵنیایی جێگای قەبوڵکردن نابێت.
هاوڵاتیانی دڵنیادەکەینەوە کەوا بەردەوام دەبین لە پڕۆسە و ڕێکارەکانی چاکسازی دەرمان و پێداچوونەوە و کەمکردنەوەی نرخ و ڕێگەگرتن لەهەر دیاردەیەکی نامۆ و نایاسایی لە هەر شوێنکی هەرێمی کوردستان بێت.
بە هاوڵاتیانی خۆشەویست ڕادەگەیەنین دەتوانن پێش کڕینی دەرمان و پێداویستی پزیشکی، دڵنیاببنەوە لە بوونی ستیکەری فەرمی وەزارەتی تەندروستی و تێڕوانین لە جۆر و نرخ و کوالیتی بە خوێندنەوەی ئەلیکتڕۆنی کۆدی دەرمانەکە و بەکارهێنانی ئامێرەکانی دژەساختەی بەردەست لە دەرمانخانەکان.
لەکاتی گومان و بوونی هەر دیاردەیەکی نامۆ یان نەبوونی ستیکەر و جیاوازی لە نرخی جێگیرکراو دەتوانن بە هێڵە گەرمەکانی سەر کۆدی ستیکەر پەیوەندی بە تیمەکانی چاودێری بازاڕ بکەن بۆ گرتنەبەری ڕێکاری یاسایی.
دەرمانخانەیەک بەهۆی دەستکاریکردنی رێکەوتی "دەرمان" داخرا
